ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Κυκλοφόρησε μόλις από τις εκδόσεις vakxikon.gr, Ασκληπιού 17, Αθήνα, το βιβλίο "Μάκης Αποστολάτος - 10 κείμενα για το έργο του".
Στο βιβλίο φιλοξενούνται δέκα κείμενα φίλων και συνεργατών του, συγκεκριμένα των: Γιώργου Δάγλα, Λουκά Θεοχαρόπουλου, Δημήτρη Ι. Καραμβάλη, Γιώργου Καραντώνη, Αγγελικής Κομποχόλη, Κρις Λιβανίου, Χριστίνας Λιναρδάκη, Θεοδόση Πυλαρινού, Αχιλλέα Σπυρόπουλου, Γεράσιμου Α. Ρηγάτου και Κατερίνας Τσιτσεκλή, που επιχειρούν να αποτυπώσουν το πολυδιάστατο έργο του Μάκη Αποστολάτου, αποτίοντας φόρο τιμής σε έναν άνθρωπο των γραμμάτων, τον οποίο διέκρινε το πάθος για την τέχνη και η φλόγα για μια επανάσταση που πίστευε ότι θα άλλαζε τη ζωή των ανθρώπων.
Η ομιλία του Γεράσιμου Ρηγάτου για τον Μάκη Αποστολάτο
Μ. ΑΠΟΣΤΟΛΑΤΟΣ: ΣΑΡΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
Στις 13 Οκτωβρίου συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τον θάνατο, μέσα στις δύσκολες συνθήκες που συνεπάγεται ένας γενικευμένος καρκίνος, του ποιητή Μάκη (Γεράσιμου) Αποστολάτου (Μ.Απ., 1948-2010). Δεν ήταν όμως μόνο ποιητής ο Μ. Απ. Ήταν συγχρόνως διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού «Ομπρέλα» και πρόεδρος του λογοτεχνικού σωματείου «Ενωτική Πορεία Συγγραφέων». Ήταν για πολλούς νέους ο δάσκαλος και μέντοράς τους, αυτός που τους ώθησε να γράψουν, που τους ενθάρρυνε, που δημοσίευσε τα γραπτά τους. Η πολύπλευρη αυτή συμμετοχή του Μ.Απ. είχε μακρά διάρκεια, καθώς συμπλήρωσε μέχρι τον πρόωρο θανατό του τέσσερις δεκαετίες παρουσίας στα λογοτεχνικά και γενικότερα τα πολιτιστικά μας δρώμενα. Στο σημείωμα που ακολουθεί θα εξετάσουμε με κάθε δυνατή συντομία αυτή την τριπλή συμβολή του Μ.Απ.
Το περιοδικό «Ομπρέλα»
Το περιοδικό «Ομπρέλα» ήταν (μαζί με το δημιουργικό προσωπικό του έργο) η κύρια απασχόληση του Μ. Απ. «Αφιέρωσε σ’ αυτήν τη μισή ζωή του - κυριολεκτικά!», γράφει στο κείμενό του «Το χρονικό της “Ομπρέλας”» ο Γιώργος Καραντώνης (2011). Το περιοδικό είχε πρωτο-κυκλοφορήσει το τελευταίο δίμηνο του 1981. Όταν γιορτάστηκαν τα 20 χρόνια του περιοδικού είχαν ήδη κυκλοφορήσει 55 τεύχη. Ο ιδρυτής, εκδότης και διευθυντής του περιοδικού κυκλοφόρησε ως τον θάνατό του 90 συνολικά τεύχη. Το 91ο τεύχος κυκλοφόρησε ως αφιέρωμα στον Μ. Απ. μετά τον θάνατό του από φίλους και συνεργάτες, με κείμενα αναφερόμενα στον ίδιο και σε διάφορες πτυχές του έργου του.
Είναι πράγματι σημαντικό το γεγονός ότι ένα λογοτεχνικό περιοδικό που δεν υποστηριζόταν από κάποιον εκδοτικό οργανισμό, χωρίς επαγγελματικό μηχανισμό ή προσωπικό, που έπαιρνε ελάχιστες διαφημίσεις κυρίως από εκδότες ή συγγραφείς, που είχε ελάχιστες χορηγίες και μικρό αριθμό συνδρομητών, μπόρεσε να επιβιώσει για τριάντα ολόκληρα χρόνια. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια συνεχώς βελτιούμενο, με έκδοση αφιερωμάτων σε θέματα ή πρόσωπα, με συνεργασίες διαπρεπών διανοουμένων, πανεπιστημιακών, ακόμα και ακαδημαϊκών. Κι αυτά χωρίς την παραμικρή έκπτωση στις αρχές του περιοδικού και του εκδότη, που εξακολουθούσε να επιλέγει με ελεύθερη σκέψη τα αφιερώματά του και να δημοσιεύει τα καυστικά του σχόλια πάνω σε πνευματικά θέματα. Η έκδοση του περιοδικού μπόρεσε να συνεχιστεί όλον αυτό τον καιρό χάρη στην προσωπική συμβολή του Μ.Απ. Ακόμα και τις πιο δύσκολες μέρες των τελευταίων χρόνων, όταν η αρρώστιά του τον είχε καταβάλει, κύρια έγνοια του ήταν το περιοδικό. Αναζητούσε τυπογραφεία και βιβλιοδετεία στις άκρες της πόλης για να βρίσκει τις φθηνότερες τιμές, δημιουργούσε διαπροσωπικές σχέσεις με τεχνικούς και γραφίστες και διαπραγματευόταν μαζί τους το κόστος. Έκανε μόνος του τις διορθώσεις και επέστρεφε τα δοκίμια. Κι έφερνε τα τεύχη από το τυπογραφείο παρακαλώντας κάποιον από τα μέλη ή τους φίλους της ΕΠΟΣ και της «Ομπρέλας» που είχαν αυτοκίνητο. Τα ανέβαζε στο μικρό διαμέρισμα της Θεμιστοκλέους, ταξινομούσε όσα ήταν για ταχυδρόμηση και μοίραζε με τα ίδια του τα χέρια τα τεύχη στα κεντρικά βιβλιοπωλεία. Με αυτόν τον τρόπο της προσωπικής συμβολής κατόρθωνε να διατηρεί την έκδοση του περιοδικού όλα αυτά τα χρόνια και να έχει το περιθώριο να προσφέρει τεύχη σε διανοούμενους, συγγραφείς, πανεπιστημιακούς κ.α., προκαλώντας και μελλοντικές συνεργασίες.
Λίγους μήνες πριν τον θάνατό του του απονεμήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού η τιμητική σύνταξη λογοτεχνών. Στο ποσό της σύνταξης στήριζε ο Μ.Απ. όλες του τις ελπίδες για τη συνέχιση της έκδοσης του περιοδικού, για τη βελτίωσή του και ίσως τη μικρότερη από μέρους του καταπόνηση, καθώς η αρρώστια του είχε προχωρήσει και οι δυνάμεις του τον εγκατέλειπαν. Τελικά όμως, και παρά τις διάφορες προσπάθειες για την επιτάχυνση της καταβολής της σύνταξης, αυτό δεν έγινε δυνατό. Ο Μ.Απ. πέθανε χωρίς να προλάβει το τιμητικό οικονομικό βοήθημα του Υπουργείου.
Η Ενωτική Πορεία Συγγραφέων
Η ΕΠΟΣ, η Ενωτική Πορεία Συγγραφέων, αποτέλεσε ένα από τα σταθερά ενδιαφέροντα του Μ.Απ. Ξεκίνησε ως «Επιτροπή Αγώνα Νέων Λογοτεχνών» το 1975. Όπως γράφει σε διακήρυξή του το προεδρείο κατά το 2005 ο σύλλογος «... γεννήθηκε και ανδρώθηκε με θυσίες διαγράφοντας μια επίπονη πορεία μέσα από συμπληγάδες και είναι φυσικό να μην είπε ακόμα την τελευταία του λέξη, στο αδύνατο λογοτεχνικό κίνημα». Στις αδικαίωτες φιλοδοξίες της ΕΠΟΣ και προσωπικά του Μ.Απ., που διετέλεσε πρόεδρος της ΕΠΟΣ από το 1979 ως το 2009, ήταν η δημιουργία ομοσπονδίας των αδελφών λογοτεχνικών σωματείων, με τρόπο που θα ισχυροποιούσε τις διεκδικήσεις των λογοτεχνών, ενώ συγχρόνως θα επέτρεπε σε καθένα από αυτά να διατηρεί την ιδεολογική, αισθητική και πρακτική αυτονομία του.
______________
